Elektronik Devre Elemanları Ölçümü Ve Bilgiler

[buseteknik39]

DİRENÇLER: Direncin kelime anlamı, birşeye karşı gösterilen zorluktur. Devre elemanı olan dirençte devrede akıma karşı bir zorluk göstererek akım sınırlaması yapar. Direncin birimi "Ohm" 'dur. 1,000 ohm = 1 Kilo ohm, 1,000,000 ohm = 1 Mega ohm ve 1,000,000,000 ohm = 1 Giga ohm. Direncin değeri üzerine renk kodları ile yazılmıştır. Yan tarafta görülen direncin renkleriri soldan başlayarak, sarı, mor, kırmızı ve altındır. Soldan 1. renk 1. sayıyı, 2. renk 2. sayıyı, 3. renk çarpan sayıyı ve 4. renkte toleransı gösterir. Tablodan bakıldığında sarı 4'e, mor 7'e ve kırmızıda çarpan olarak 10 üzeri 2'ye eşittir. Bunlar hesaplandığında ilk iki sayı yanyana konur ve üçüncü ile çarpılır. Tolerans direncin değerindeki oynama alanıdır. Mesela yandaki direncin toleransı %5 ve direncin değeri de 4.7 Kohm'dur. Tolerans bu direncin değerinin 4.7 Kohm'dan %5 fazla veya eksik olabileceğini belirtir. Birde 5 renkli dirençler vardır. Bunlarda ilk üç renk sayı 4. renk çarpan, 5. renk ise toleranstır. Dirençler normalde karbondan üretilirler fakat yüksek akım taşıması gereken dirençler telden imal edilirler. Ayrıca dirençler sabit ve ayarlı dirençler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ayarlı dirençlerden "Potansiyometre" sürekli ayar yapılan yerlerde, "Trimpot" ise nadir ayar yapılan yerlerde kullanılırlar.

Direnç Bağlantı Türleri

a) - Seri bağlantı : Yan taraftaki resimde dört adet direncin birbirine seri bağlanmış durumu görülmektedir. A ve B uclarındaki toplam direnç değerinin heaplama formülü, RToplam = R1 + R2 + R3 + R4 şeklindedir. Yani 100 ohm + 330 ohm + 10 Kohm + 2.2 Kohm = 12.430 Kohm 'a buda 12,430 ohm'a eşittir

b) - Paralel bağlantı : Paralel bağlantıda ise formül 1 / RToplam = ( 1 / R1 ) + ( 1 / R2 ) + ( 1 / R3 ) + ( 1 / R4 ) şeklindedir. Fakat işlemler yapılmadan önce Tüm değerler aynı yani ohm, Kohm veya Mohm cinsine dönüştürülmelidir. 10 Kohm = 10,000 ohm, 2.2 Kohm = 2,200 ohm. Şimdide hesaplamayı yapalım. 1 / RToplam = ( 1 / 100 ohm ) + ( 1 / 330 ohm ) + ( 1 / 10,000 ohm ) + ( 1 / 2,200 ohm ) bu eşitliğe göre, 1 / RToplam = ( 0.01 ) + ( 0.003 ) + ( 0. 0001) + ( 0.00045) => 1 / RToplam = 0.01355 yine bu eşitliğe göre RToplam = 1 / 0.01355 bu da 73.8 ohm'a eşittir.

DİYOT:Diyot tek yöne elektrik akımını ileten bir devre elemanıdır. Diyotun P kutbuna "Anot", N kutbuna da "Katot" adı verilir. Genellikle AC akımı DC akıma dönüştürmek için Doğrultmaç devrelerinde kullanılır. Diyot N tipi madde ile P tipi maddenin birleşiminden oluşur. Bu maddeler ilk birleştirildiğinde P tipi maddedeki oyuklarla N tipi maddedeki elektronlar iki maddenin birleşim noktasında buluşarak birbirlerini nötrlerler ve burada "Nötr" bir bölge oluşturular. Aşagıdaki şekilde Nötr bölgeyi görebilirsiniz. Bu nötr bölge, kalan diğer elektron ve oyukların birleşmesine engel olur.Şimdide diyotun doğru ve ters polarmalara karşı tepkilerini inceleyelim.

Doğru Polarma : Anot ucuna güç kaynağının pozitif (+) kutbu katot ucunada güç kaynağının negatif (-) kutbu bağlandığında P tipi maddedeki oyuklar güç kaynağının pozitif (+) kutbu tarafından, N tipi maddedeki elektronlar da güç kaynağının negatif (-) kutbu tarafından itilirler. Bu sayede aradaki nötr bölge yıkılmış olur ve kaynağın negatif (-) kutbunda pozitif (+) kutbuna doğru bir elektron akışı başlar. Yani diyot iletime geçmiştir. Fakat diyot nötr bölümü aşmak için diyot üzerinde 0.6 Voltluk bir gerilim düşümü meydana gelir. Bu gerilim düşümü Silisyumlu diyotlarda 0.6 Volt, Germanyum diyotlarda ise 0.2 Volttur. Bu gerilime diyotun "Eşik Gerilimi" adı verilir. Birde diyot üzerinde fazla akım geçirildiğinde diyot zarar görüp bozulabilir. Diyot üzerinden geçen akımın düşürülmesi için devreye birdr seri direnç bağlanmıştır. İdeal diyotta bu gerilim düşümü ve sızıntı akımı yoktur.

Ters Polarma :Diyotun katot ucuna güğ kaynağının pozitif (+) kutbu, anot ucuna da güç kaynağının negatif (-) kutbu bağlandığında ise N tipi maddedeki elektronlar güç kaynağının negatif (-) kutbu tarafından, P tipi maddedeki oyuklarda güç kaynağının pozitif (+) kutbu tarafında çekilirler. Bu durumda ortadaki nötr bölge genişler, yani diyot yalıtıma geçmiş olur. Fakat Azınlık Taşıyıcılar bölümündede anlattığımız gibi diyota ters gerilim uydulandığında diyot yalıtımda iken çok küçük derecede bir akım geçer. Bunada "Sızıntı Akımı" adı verilir. Bu istenmeyen bir durumdur.

KONDANSATÖR:Kondansatör mantığı iki iletken arasına bir yalıtkandır. Kondansatörler içerisinde elektrik depolamaya yarayan devre elemanlarıdır. Kondansatöre DC akım uygulandığında kondansatör dolana kadar devreden bir akım aktığı için iletimde kondansatör dolduktan sonrada yalıtımdadır. Devreden sızıntı akımı haricinde herhangi bir akım geçmez. AC akım uygulandığında ise akımın yönü devamlı değiştiği için kondansatör devamlı iletimdedir. Kondansatörün birimi "Farat" 'tır ve "F" ile gösterilir. Faratın altbirimleri Mikro farat (uF), Nano farat (nF) ve Piko farattır (pF). 1 F = 1,000,000 uF, 1 uF = 1,000 nF, 1 nF = 1,000 pF. Şimdide kondansatörlerin seri ve paralel bağlantı şekillerini inceleyelim.

Kondansatör Bağlantı Şekilleri
a) - Seri bağlantı : Kondansatörlerin seri bağlantı hesaplamaları, direncin paralel bağlantı hesaplarıyla aynıdır. Yanda görüldüğü gibi A ve B noktaları arasındaki toplam kapasite
1 / CToplam = ( 1 / C1 ) + ( 1 / C2 ) + ( 1 / C3 ) şeklinde hesaplanır.
1 / CToplam = ( 1 / 10 uF ) + ( 1 / 22 uF ) + ( 1 / 100uF ) burdan da
1 / CToplam = 0,1 + 0,045 + 0,01
1 / CToplam = 0,155
CToplam = 1 / 0,155
CToplam = 6.45 uF eder.
A ve B arasındaki elektrik ise
VToplam = V1 + V2 + V3 şeklinde hesaplanır.
Bu elektrik kondansatörlerin içinde depolanmış olan elektriktir. b) - Paralel bağlantı : Kondansatörlerin paralel bağlantı hesaplamaları, direncin seri bağlantı hesaplarıyla aynıdır.
CToplam = C1 + C2 + C3 hesapladığımızda,
CToplam = 10 uF+ 22 uF + 100 uF
CToplam = 132 uF eder.
A ve B noktaları arasındaki elektrik ise
VToplam = V1 = V2 = V3 şeklindedir.
Yani tüm kondansatörlerin gerilimleride eşittir.BOBİN:Bir iletkenin ne kadar çok eğik ve büzük bir şekilde ise o kadar direnci artar. Bobin de bir silindir üzerine sarılmış ve dışı izole edilmiş bir iletken telden oluşur. Bobine alternatif elektrik akımı uygulandığında bobinin etrafında bir manyetik alan meydana gelir. Aynı şekilde bobinin çevresinde bir mıknatıs ileri geri hareket ettirildiğinde bobind elektrik akımı meydana gelir. Bunun sebebi mıknatıstaki manyetik alanın bobin telindeki elektronları açığa çıkarmasıdır. Bobin DC akıma ilk anda direnç gösterir. Bu nedenle bobine DC akım uygulandığında bobin ilk anda yalıtkan daha sonra iletkendir. Bobine AC akım uygulandığında ise akımın yönü devamlı değiştiği için bir direnç göterir. Bobinin birimi "Henri" 'dir. Alt katları ise Mili Henri (mH) ve Mikro Henridir (uH). Elektronik devrelerde kullanılan küçük bobinlerin boşta duranları olduğu gibi nüve üzerine sarılmış olanlarıda mevcuttur. Ayrıca bu nüve üstüne sarılı olanların nüvesini bobine yaklaştırıp uzaklaştırarak çalışan ayarlı bobinlerde mevcuttur. Bobin trafolarda elektrik motorlarında kullanılır. Elektronik olarakta frekans üreten devrelerde kullanılır.TRANSİSTÖR:Transistörler PNP ve NPN transistörler olarak iki türe ayrılırlar. NPN transistörler N, P ve N yarı iletken maddelerin birleşmesinden, PNP transistörler ise P, N ve P yarı iletken maddelerinin birleşmesinden meydana gelmişlerdir. Ortada kalan yarı iletken madde diğerlerine göre çok incedir. Transistörde her yalı iletken maddeden dışarı bir uç çıkartılmıştır. Bu uçlara "Kollektör, Beyz ve Emiter" isimlerini veriyoruz. Transistör beyz ve emiter uçlarına verilen küçük çaptaki akımlarla kollektör ile emiter uçları arasından geçen akımları kontrol ederler. Beyz ile emiter arasına verilen akımın yaklaşık %1 'i beyz üzerinden geri kalanı ise kollektör üzerinden devresini tamamlar. Transistörler genel olarak yükseltme işlemi yaparlar. Transistörlerin katalog değerlerinde bu yükseltme kat sayıları bulunmaktadır. Bu yükseltme katsayısının birimi ise "Beta" 'dır. Şimdide NPN ve PNP tipi transistörleri ayrı ayrı inceleyelim.

a) - NPN Tipi Transistör : NPN tipi transistörler N, P ve N tipi yarı iletkenlerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Şekilde görüldüğü gibi 1 nolu kaynağın (-) kutbundaki elektronlar emiterdeki elektronları beyze doğru iter ve bu elektronların yakalaşık %1 'i beyz üzerinden 1 nolu kaynağın (+) kutbuna, geri kalanı ise kollektör üzerinden 2 nolu kaynağın (+) kutbuna doğru hareket ederler. Beyz ile emiter arasından dolaşan akım çok küçük, kollektör ile emiter arasından dolaşan akım ise büyüktür. Yan tarafta NPN tipi transistörün sembolü ve iç yapısı görülmektedir.

b) - PNP Tipi Transistör : PNP tipi transistörler P, N ve P tipi yarı iletkenlerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Şekilde görüldüğü gibi 1 nolu kaynağın (+) kutbundaki oyuklar emiterdeki oyukları beyze doğru iter ve bu oyukların yakalaşık %1 'i beyz üzerinden 1 nolu kaynağın (-) kutbuna, geri kalanı ise kollektör üzerinden 2 nolu kaynağın (-) kutbuna doğru hareket ederler. Beyz ile emiter arasından dolaşan akım çok küçük, kollektör ile emiter arasından dolaşan akım ise büyüktür.Yan tarafta PNP tipi transistörün sembolü ve iç yapısı görülmektedir.ROLELER

Roleler düşük akımla çalışan elektromanyetik bir anahtardır. Üzerinde bulunan elektromanyetikbobine rolenin türüne uygun olarak bir gerilim uygulandığında bobin mıknatıs özelliği kazanır ve karşısında duran metal bir plaketi kendine doğru çekerek bir veya daha fazla kontağı birbirine irtibatlayarak bir anahtar görevi yapar.Tristör ve Triyak'ların imal edilmesinden sonra popülerliğini kaybeden roleler yinede bir çok alanda halen kullanılmaktadır.Tristör ve Triyak'lara göre tek avantajı tek bir bünye içinde birden fazla anahtar kontağına sahip olabildiği için birden fazla yükü aynı anda açabilir veya kapatabilir hatta aynı anda bazı yükleri açıp bazılarını kapatabilir.Bu işlem tamamen rolenin kontaklarının dizaynı ile ilişkilidir.Dezavantajı ise daha fazladır.Öncelikle mekanik olarak çalıştığı için çok arıza yapar.Kontaklar sürekli birbirine irtibatlanıp açıldıkları için oluşan elektrik atlamaları zamanla kontakların oksitlenmesine ve iletimini kaybetmesine neden olur.İletime geçme süresi daha uzundur.Ayrıca kontakların çekilip bırakılmasında çıkarmış olduğu ses pek hoş değildir.

PUT (Programlanabilir Tek Eklemli Transistör)Tanım : Ayarlanabilir olarak akımı tek yönde ileten bîr transistor türüdür.

A=Anod K=Katod G=Gate(Kapı)
Yapısı: P-N yarıiletken madde eklemlerinden oluşur.
Tipleri: Çoğunlukla kullanılan PUT'ların dış görünüşleri aşağıdaki şekillerdekigibidir. Polarması: Bir PUT'a, yandaki şekilde gösterildiği gibi, A>K ve G>K olmak üzere, yeterli değerde doğru polarmalar uygulandığında, PUT iletir. iletim veya kesim durumunun kontrol uçları A-K'dır. PUT'un iletmesi, A-K devresine uygun değerde bir polarma uygulanması sonucu, G-K devresinde, akım oluşması durumudur.

Çalışma Prensibi: PUT, A-K voltajım ifade eden VA voltajının, G-K voltajını ifade eden VG voltajın-dan 0.7 volt daha büyük olduğu zaman iletir. 0.7 volt, P-N ekleminin oluşturduğu yapısal diyotun iletim değeridir. Formül olarak ifade edilirse, iletim için VA>VG+0.7 olmalıdır. Arkadaki şemalarda da görüldüğü gibi, VG; VK besleme voltajı ile R1 ve R2 değerine bağlı olarak, önceden belirlenir, iletim şartı oluştuğunda PUT iletir. İletimle birlikte, C-K iç direncindeki değişim sonucu, dolaylı olarak VG artar, şart ortadan kalkar ve PUT kesim gider.Voltaj-Akım Karekteristiği : Bir PUT'un G-K uçlanna uygun değerde doğru polarma uygulanmış iken, Anot-Katod voltajına (VAK) bağlı olarak Anot akımının (IA) nasıl değiştiğinin ifadesidir.PUT'un G uçunda bir VG voltajı var iken, VAK voltajı sıfır ise grafikte görüldüğü gibi, G-A devresin-den nA seviyesinde, negatif yönlü bir -IGAO akımı geçer. VAK kontrol voltajı artırıldıkça, bu sızıntı akımı azalır, sıfır olur, daha sonra pozitif sızıntı akımına dönüşür. Söz konusu kontrol voltajı, VP ile tanımlanan değere ulaştığı anda PUT iletime geçer ve mA seviyesindeki G-K akımı oluşur. Aynı zamanda G-K devresi-nin negatif direnç etkisi sonucu, VAK voltajı hızla VP değerinden W değerine düşer. Anot akımı olan IA ise bu anda IV değerine kadar yükselir ve PUT doyuma girer. Doyum anından itibaren G-K devresinin pozitif direnç etkisi başladığından, VA voltajı artırılırsa, IA akımıda artar. DOYUM sözcüğü, anot akımının, bundan böyle PUT'un yapısal direncinde bir değişikliğe neden olmadığım ifade eder.

Tanımlamalar : PUT, VP değeri ayarlanabilir (Programlanabilir) bir elektronik elemandır. Bu işlem gate devresine bağlı olan harici dirençlerle yapılır.
R1-R2 devresine OHM kanunu uygulandığında, akım ve Gate voltajı aşağıdaki eşitliklerle ifade edilebilir.

VK VK
I = ——— VG= lxR2 veya VG= (———) R2
R1 + R2 R1+R2

Yukarıdaki formülde görülüğü, VG ve dolaylı olarak VP değeri VK besleme voltajı ile dirençlerin de-ğerine bağlı olarak, artar veya azalır. VK ve R1 sabit iken, R2 artırıldıkça, VG'de artar. Bunun sonucunda VP değeri de artacağından, PUT'un iletime geçmesi için daha yüksek bir anot voltajı (VA) gerekecektir. Çünkü iletim şartı VA>VG+0.7'dir.

UJT (Tek Eklemli Transistör)Tanım : Kontrollü olarak akımı tek yönde ileten bir transistor türüdürSembolü: E = Emiter B1 = Base1 B2 = Base2Yapısı: P-N Eklemidir, Şekilde görüldüğü gibi Emiter B2'ye daha yakındır. N yarı iletken parçada, güçlendirici katkı maddesi az olduğundan, direnci 4 ila 1 OK? gibi yüksek bir değerdedir.E = Emiter B1 = Base1 B2 = Base2Polarması: Bir UJT'ye B2>B1 ve E>B1 olmak üzere yeterli değerde doğru polarma uygulandığında iletir. İletim veya kesim durumunun kontrol uçları E- ^. BTdir. UJT'nin iletmesi, B2-B1 devresinde akım olusması demektir. Kesim ise, B2-B1 Votajına rağmen bu devreden akım geçmemesi anlamındadır
Çalışma Prensibi: Bir UJT'nin yapısı, şekilde görüldüğü gibi ifade edilebilir. P-N eklemi bir diyot teşkil eder. N yan iletken ise, B2-B1 boyunca, iki direnç olarak tanımlanabilir. RB1 direnci Emiter akımına bağlı olarak değeri değişen bir direnç olarak ifade edilir.
B2-B1 'e, doğru polarma uygulanmış iken, E-B1 uçlanna yeterli değerde bir doğru polarma verilirse, E-B1 akımı oluşur ve RB1 direnci azalır. Bu kontrol akımı, B2-B1 iletimin! sağlar.


Muayenesi : UJT'nin güvenirlik muayenesi, AVO metrenin içindeki pil voltajı ile, E-B1 ve B2-B1 uçlarına doğru polarma uygulandığında, iletip iletemediklerinin belirlenmesinden ibarettir.

Voltaj-Akım Karekteristiği : Bir UJT'nin, B2-B1 uçlarına uygun değerde doğru polarma uygulanmış iken, Emiter kontrol voltajının oluşturduğu Emiter akımıyla (IE), E-B1 voltajının nasıl değiştiğinin ifadesidir.
Grafikte görüldüğü gibi Emiter kontrol voltajı Vs, sıfır iken yapısal diyot. B2-E yoluyla ters polarıldı-ğından, Emiterden µA seviyesinde bir-IEO sızıntı akımı geçer.Kontrol voltajı artırıldıkça negatif yönlü sızıntı akımı azalır, sıfır olur. Bu andan itibaren, yapısal diyot E-B1 yoluyla doğru polarma durumuna geçer ve IE, pozitif yönlü sızıntı akımına dönüşür.
Emiter kontrol voltajı artırılırken öyle bir an gelirki, E-B1 voltajı Vp i!e ifade edilen tepe değerine ulaşır. Ip akımının etkisiyle UJT'nin RB1 iç direnci hızla azalır, yapısal diyot normal iletim polarmasını kazanır, sonuçta emiter akımı IE, mA seviyesine çıkarak artmaya devam eder. Bu arada UjT iletime geçerek B2-B1 akımı oluşur. Grafikte görüldüğü gibi Vp anından itibaren emiter akımının artmasına karşın E-B1 voltajı, Vv değerine kadar azalmaktadır. (Akımın artmasına karşın, voltajın azalmasına neden olan RB1 iç direncindeki bu değişim, negatif direnç olarak tanımlanır.)E-BI voltajındaki azalma Vv denen bir değere kadar sürer. Bu andan itibaren, Emiter kontrol voltajının artırılması sonucu IE arttığı zaman E-B1 voltajıda yükselir. Diğer bir ifade ile Vv anından itibaren RB1 'in negatif direnç etkisi kaybolur. Pozitif direnç etkisi oluşur.
Pozitif direnç etkisinin aktif olduğu bu bölgeye DOYUM BÖLGESİ denir. Doyum sözcüğü, emiter akımının artık UJT'nin iç yapısında bir değişikliğe neden olmadığım RBTin bundan böyle sabit direnç etkisi gösterdiğim, emiter akımı arttığında, RB1 uçlarındaki voltajın akımla doğru orantılı olarak artacağım ifade eder.

Tanımlamalar : B2-B1 devresin! oluşturan RB2+RB1 iç direnç, 4 ila 10K?.arasında değişen bir değere sahiptir.
UJTnin P-N eklemini oluşturan yapısal diyotun iletebilmesi için anadonun, katodundan takriben 0.7 volt büyük olması gerekir. Yani VEB1>0.7+VOB1 iletim değeri grafikte Vp ile ifade edilen değerdir. İletimin başlamasından kısa bir süre sonra IB2-B1 akımınında etkisi ile pozitif direnç özelliği kazanan RB2 üzerindeki VOB2 voltajı artar sonuçta yapısal diyotun Anot-Katot polarması VEB1<0.7+VOB1 duru-muna geldiğînden, UJT kesime gider. TRİYAK:Triyaklar da tristörlerin alternatif akımda çalışabilen türleridir. Triyakın oluşumunda birbirne ters yönde bağlı iki adet tristör bulunmaktadır. Yan tarafta bu birleşim görülmektedir. Herhangi bir alternatif akım devresindeki bir triyakın A1 ucuna (+) A2 ucuna da (-) yönde akım geldiğinde birinci tristör, tam tersi durumda ise ikinci tristör devreye girecektir. Bu sayede triyak alternetif akımın iki yönünde de iletime geçmiş olur. Triyak yüksek güçlü ve alternatif akım devrelerinde güç kontrol elemanı olarak kullanılır.

DİYAK:Diyak çift yönde de aynı görevi gören bir zener diyot gibi çalışır. Diyakın üzerine uygulanan gerilim diyak geriliminin altında iken diyak yalıtımdadır. Üzerinden sadece sızıntı akımı geçer. Üzerine ukgulanan gerilim diyak geriliminin üstüne çıktığında ise siyak iletime geçer. Fakat iletime geçer geçmez diyakın uçlarındaki gerilimde bir düşüş görülür. Bu düşüş değeri diyak geriliminin yaklaşık %20 'si kadardır. Diyakın üzerine uygulanan gerilim diyak geriliminin altına da düşse diyak yine de iletimde kalır. Fakat diyaka uygulanan gerilim düşüş anından sonraki gerilim seviyesinin altına düşürüldüğünde diyak yalıtıma geçer. Diyak iki yöndeki uygulanan polarmalarda da aynı tepkiyi verecektir. Diyakın bu özelliklerinin olma sebebi alternatif akımda kullanılabilmesidir.

TRİSTÖR:Tristör mantık olarak yandaki şekildeki gibi iki transistörün birbirine bağlandığı gibidir. Tristörün anot, katot ve gate olmak üzere üç ucu bulunmaktadır. Gate ucu tetikleme ucudur. Yani anot ile katot üzerinde bir gerilim varken (Anot (+), katot (-) olmak şartı ile) gate ile katot ucları arasına bir anlık (Gate (+), katot (-) olmak şartı ile) akım uygulanıp çekildiğinde tristörün anot ile katot uçları arası iletime geçer. Anot ile katot arasındaki gerilim "Tutma Gerilimi" 'nin altına düşmediği sürece tristör iletimde kalır. Tristörü yalıtıma sokmak için anot ile katot arasındaki akım kesilir veya anat ile katot ucları bir anlık kısa devre yapılır. Veya da gate ile katot arasına ters polarma uygulanır. Yani gate ucuna negatif gerilim uygulanır. Diren Ölçme ;Direnç Ölçümü yapılırken avometre komitatörü direnç konumlarından birine alınır.

Gerilim Ölçme ;Önce ekranın sol altındaki sürgülü anahtar ölçülecek gerilimin değerine göre uygun konumlardan biri seçilerek problar ölçülecek yere değdirilir.DC akım ölcülecekse Avometrenin komütatörü DC ye AC akım ölçülecekse Avometrenin komutatörü AC ye alınmalıdır. Tam tesi yapılırsa avometre patlayabilir.DİYAKLAR


--------------------------------------------------------------------------------

Yapısı:Diyak AC de diyotudur.Yani esas itibari ile bir diyotdur.Ancak belli bir gerilime kadar (aşama gerilimi) her iki yöndede yalıtkan olan malzeme bu gerilim değerinden sonra her iki yöndede iletkendir.

LDR (Light Dependent Resistance) Foto Dirençler:Fotodirençler ışık şiddeti ile direnö değeri değişen elemanlardır.Işık şiddeti ile direnç değerinin değişmesi yarı iletken malzemelere ait bir özelliktir.Yapısı :iki iletken arasına konulan yarı iletkenden oluşur. Bu malzemelerden bazılarının ad ve özellikleri aşağıda verilmiştir. İki iletken arasında bulunan yarı iletken kısım aydınlatıldığı zaman ışık miktarına bağlı olarak direnç değeri azalır.

Foto direnç yapımında kullanılan bazı malzemeleri şöyle sıralayabiliriz ;

a)Selenyum b)Talyum Sülfür c)Kadmiyum Sülfür d)Kurşun Sülfür

Foto dirençlerin Kullanıldıkları Yerler ;1)Yürüyen merdiven sistemlerinde 2)Aydınlatmayı kumanda etmede 3)Bazı cisimlerin sayılmasında 4)Işık ,duman yada alev kontrolünde 5)Otomatik kameralarda 6)TV kontrast ayarında

[Ahmearallood]

Gerçekten güzel bir açıklama! Dirençler hakkında verdiğiniz bilgiler çok faydalı oldu. Özellikle renk kodlarıyla direnç değerlerini nasıl hesapladığınıza dair örnek çok açık ve anlaşılır. Ayrıca, dirençlerin farklı türleri ve kullanım alanları hakkında verdiğiniz bilgiler de çok yerinde. Potansiyometre ve trimpot arasındaki farkı da vurgulamışsınız ki, bu konu genellikle karmaşık olabilir, ancak çok önemli. Sabit ve ayarlı dirençler arasındaki farklar da devre tasarımı için çok önemli. Bu tür bilgiler gerçekten elektronikle ilgilenenler için çok değerli.

Benim de dirençlerle ilgili öğrenmek istediğim birkaç şey vardı, örneğin dirençlerin termal toleransları ve çalışma sıcaklıkları hakkında daha fazla bilgi edinebilir miyiz?